Trans World Radio nodigde me uit om een serie van vijf overdenkingen over dankbaarheid op te nemen voor ‘Op weg met de Bijbel’. Hierboven kun je de vierde aflevering beluisteren, met als thema: ‘Dankbaar in de stormen van je leven’. Deze is uitgezonden op 3 november 2022 op Groot Nieuws Radio. Hier kun je terug naar de derde aflevering of verder naar de laatste aflevering. Hieronder kun je de aflevering teruglezen. 

Welkom, leuk dat je weer luistert naar ‘Op weg met de Bijbel’. Mijn naam is Imke Wijnhorst, ik ben ontwikkelingspsychologe, echtgenote en moeder. We zijn deze week bezig met een serie overdenkingen rondom het thema ‘Dankbaarheid’. Maandag zagen we waarom God van ons vraagt om dankbaar te zijn: niet voor Hem, maar voor ons eigen bestwil. Dinsdag zoomden we in op hoe we God kunnen danken voor wat Hij al heeft gedaan voor ons. Gisteren, op Dankdag, ontdekten we hoe we God kunnen danken voor dingen die Hij nog gaat doen. Vandaag ontdekken we hoe we God dankbaar kunnen zijn in de moeilijkheden die we in het leven tegenkomen.

Hierbij moest ik denken aan een kort gesprekje tussen moeder en zoon: “Joep, waar zou jij vandaag voor willen danken?” “Ik heb niks om voor te danken mam, het was een stomme dag!” We hebben allemaal wel eens van die dagen, die niet prettig verlopen. Dagen waarop de omstandigheden ons benauwen. Misschien liep je planning in de soep. Of heb je slecht nieuws te horen gekregen. Je hebt ontslag gekregen op je werk. Misschien ga je door een donkere periode heen, omdat je geconfronteerd wordt met ziekte, financiële schulden of het verlies van een dierbare. Een leven met God is geen garantie dat ons nooit moeilijkheden te wachten staan.

Misschien denk je, net als Joep: waarom zou ik God in zo’n situatie danken? Waarom voorkomt Hij niet dat ik in deze moeilijkheden zit? Het is heel reëel om die gedachten te hebben, ik heb ze ook regelmatig gehad. En die mag je ook best eventjes bij God ventileren. Maar het is goed om daar niet in te blijven hangen. De Bijbel leert ons namelijk iets anders. Eerder deze week lazen we al in 1 Thessalonicenzen 5:18 waar staat: Dank God in alles. In andere vertalingen lezen we: Dank God altijd, wat er ook gebeurt. Dat lijkt niet makkelijk. Je gevoel zegt iets anders. Je gevoel wil vooral graag spuien hoe moeilijk en lastig het allemaal is. Maar er staat niet bij dat je het met je gevoel hoeft te doen. Je kunt ook met je verstand een keuze maken om God te danken.

Maak voor jezelf eens een lijstje met dingen waar je God voor kunt danken. Of pak het lijstje er nog eens bij dat je naar aanleiding van de overdenking van afgelopen dinsdag hebt gemaakt. Er zijn altijd dingen om dankbaar voor te zijn. In de eerste plaats natuurlijk voor God zelf. Dat Hij je schepper is, dat Hij een liefdevolle Vader is. Dat Jezus voor je is gestorven aan het kruis en weer opstond uit de dood, waarmee Hij iedere ziekte en duisternis overwonnen heeft. Ook al ben je nog ziek of zie je nog duisternis om je heen, je mag Hem danken dat Hij het al verslagen heeft. Door juist in zo’n situatie te danken, is het alsof je een lampje aan zet in de duisternis. Soms is dat een klein lampje, die de situatie net draaglijk maakt. En soms blijkt het ineens een hele grote lamp te zijn, die de hele situatie omkeert. Dat lezen we in het verhaal van Paulus en Silas, in Handelingen 16 vanaf vers 16:

16 Op een dag toen wij weer naar de gebedsplaats gingen, kwamen wij een slavin tegen, die een helderziende geest had. Zij verdiende voor haar eigenaars veel geld door andere mensen de toekomst te voorspellen. 17 Zij liep Paulus en ons achterna en riep: ‘Deze mannen zijn dienaren van de Allerhoogste God. Zij zijn gekomen om te vertellen hoe u gered kunt worden.’

18 Zij deed dat niet één keer, maar voortdurend, dag in, dag uit. Op een gegeven moment kon Paulus het niet meer aanhoren. Hij zei tegen de geest: ‘Ik gebied u in de naam van Jezus Christus dit meisje te verlaten!’ Op hetzelfde moment verliet de geest haar.

19 Toen haar eigenaars zagen dat hun kans om winst te maken, verkeken was, grepen zij Paulus en Silas en sleurden hen naar het marktplein, waar het stadsbestuur en de rechtbank waren. 20 Zij brachten hen voor de Romeinse rechters en zeiden: ‘Deze twee Joden brengen de hele stad in rep en roer. 21 Zij willen ons dingen laten doen die ons, als Romeinen, verboden zijn.’ 22 De mensen die toegelopen waren keerden zich allemaal tegen Paulus en Silas. De rechters rukten hun de kleren van het lijf en lieten hun stokslagen geven. 23 Na vreselijk te zijn geslagen, werden zij in de gevangenis gegooid. De cipier kreeg orders hen streng te bewaken. 24 Daarom nam deze geen risico en bracht hij hen naar de diepste kerker. Voor alle zekerheid sloot hij hun voeten in het blok.

25 Rond middernacht waren Paulus en Silas aan het bidden. Zij zongen lofliederen voor God en de andere gevangenen luisterden naar hen. 26 Ineens was er een geweldige aardbeving. De gevangenis stond op haar grondvesten te trillen. Op hetzelfde moment sprongen alle deuren open en gingen de boeien van de gevangenen los. 27 De cipier schrok wakker. Toen hij alle deuren van de gevangenis zag openstaan, trok hij zijn zwaard om zelfmoord te plegen, want hij dacht dat de gevangenen ontsnapt waren. 28 ‘Niet doen!’ schreeuwde Paulus. ‘Doe uzelf geen kwaad! Wij zijn allemaal nog hier!’ 29 De cipier vroeg om licht en rende naar de kerker van Paulus en Silas. Hij viel, bevend over zijn hele lichaam, voor hen neer. 30 Daarop bracht hij hen naar buiten en vroeg: ‘Heren, wat moet ik doen om gered te worden?’ 31 ‘Geloof in de Here Jezus,’ antwoordden zij. ‘Dan zult u gered worden en al uw huisgenoten ook.’ 32 Zij verkondigden hem en zijn huisgenoten de boodschap van de Here.

33 Hoewel het midden in de nacht was, nam de cipier hen mee en waste hun striemen. Direct daarna werden hij en al zijn huisgenoten gedoopt. 34 Na afloop nam hij Paulus en Silas mee naar zijn huis en dekte de tafel voor hen. Hij en de zijnen waren heel erg blij dat ze nu in God geloofden.

35 ʼs Morgens vroeg stuurden de rechters hun dienaars met een boodschap naar de cipier. 36 ‘Stel die mannen in vrijheid,’ zeiden zij. De cipier ging het Paulus vertellen. ‘De rechters hebben gezegd dat u mag worden vrijgelaten. U kunt vertrekken en ongehinderd verder reizen.’

37 ‘Geen denken aan,’ antwoordde Paulus. ‘Wij zijn Romeinse burgers. Ze hebben ons zonder enige vorm van proces in het openbaar afgeranseld en daarna in de gevangenis gegooid. En nu willen zij ons in stilte laten vertrekken. Nee! Laten zij zelf maar komen om ons vrij te laten.’

38 De dienaren brachten dit over aan de rechters en die schrokken toen zij hoorden dat Paulus en Silas Romeinen waren. 39 Zij gingen naar de gevangenis en boden Paulus en Silas hun verontschuldigingen aan. Daarna leidden zij hen de gevangenis uit en vroegen hun dringend de stad te verlaten. 40 Nadat zij waren vrijgelaten, gingen zij naar het huis van Lydia, waar zij de andere christenen ontmoetten. Zij spraken hen moed in en verlieten daarna de stad.

Een bijzonder verhaal. Paulus en Silas hadden iets goeds gedaan, namelijk een meisje bevrijd van een boze geest, maar toch belandden ze in een nare situatie: hun kleren werden van hun lijf gerukt, ze kregen vreselijke stokslagen, werden in de gevangenis gegooid en werden streng bewaakt, hun voeten werden zelfs vastgezet. Maar toch kozen ze er voor om God te loven. Midden in hun duisternis eerden ze God. God reageerde op hun lofzang en stuurde een aardbeving, waardoor ze vrij kwamen. Wie weet wat voor aardbeving God stuurt wanneer jij besluit om te midden van je moeilijke omstandigheden, Hem te danken en te prijzen?

Maar ook al komt er geen aardbeving of geen acute oplossing voor je omstandigheden wanneer je God gaat danken te midden van je moeilijkheden, het is wél fijn. Je gaat ervaren dat God er midden in je situatie tóch voor je is. Zelf ben ik een aantal jaar geleden door een periode gegaan waarin ik een aantal weken oververmoeid was. Ik kon ’s morgens nog net ons zoontje naar school brengen, maar de rest van de dag lag ik uitgeput op de bank. Dat voelde niet fijn, ik kon op sommige momenten mezelf gek maken met zorgen over wat er met me aan de hand was. Al mijn vervelende gevoelens bracht ik bij God en ik vroeg Hem me hier uit te halen. Maar tussendoor koos ik er ook voor om Hem te danken. Ook al voelde het niet altijd zo, toch sprak ik hardop uit dat God bij me was, dat Hij van me hield, dat Hij voor me zorgde. Dat hielp me om me deze waarheden te blijven geloven.

Muziek kan daarin ook helpen, eenvoudigweg meezingen met muziek die God eert, die anderen misschien wél vanuit hun gevoel hebben gemaakt. Door de woorden hardop mee te zingen en na te denken over wat je zingt, kan het besef van Zijn liefde voor jou weer groeien. In Filippenzen 4:6-7 lazen we al dat Gods vrede, die alle menselijk besef te boven gaat, ons hart en onze gedachten zal gaan vullen wanneer we Hem danken.

Een Bijbelgedeelte dat mij ook altijd tot steun is wanneer ik door moeilijke momenten heen ga, is Psalm 23:4. Zelfs als ik door een donker dal moet lopen, ben ik niet bang, want U bent dicht bij mij. Uw herdersstaf beschermt mij en begeleidt mij heel de weg.

David was schaapsherder en wist als geen ander hoe fijn het is voor schapen dat er een herder bij ze is, die ze begeleidt wanneer ze door moeilijk begaanbare plaatsen heen moeten. Wij zijn Gods schapen, en ook wij gaan allemaal wel eens door zo’n donker dal heen. Soms een klein dal, soms een heel groot dal. Maar hoe groot of klein het ook is, we mogen weten dat Hij naast ons loopt. Hij wijkt niet van onze zijde. Dáár kunnen we altijd voor danken. En we mogen weten dat hoe diep het dal ook is, er altijd weer een einde aan dat dal zal komen. Er zouden geen dalen bestaan als er geen bergen waren geweest. Dus ook dat is iets om voor te danken, zoals we gisteren hoorden: dat je op een dag weer op die bergtop zult staan!

Ook wil ik graag mijn favoriete Bijbeltekst met jullie delen. Dat is Romeinen 8:28: Eén ding weten wij: voor wie Hem liefhebben laat God alles meewerken voor hun bestwil, want Hij heeft een plan met hen. Dit vindt ik zo’n enorm bemoedigende tekst! Waar je ook doorheen gaat, wat je ook meemaakt in je leven: als jij God liefhebt (en daar ga ik vanuit dat je dat als luisteraar doet) dan wil God jouw vervelende omstandigheden gebruiken om er iets goeds doorheen te laten gebeuren in jouw leven. Dat vind ik zo’n wonder, elke keer weer! Heel vaak kunnen we niet begrijpen en bedenken hoe God uit de duistere situatie waar we ons in bevinden, iets moois kan maken. Maar Hij kan het! Hij weet al wat we nodig hebben, lang voordat wij het zelf weten. Hij brengt omstandigheden wonderbaarlijk bij elkaar. Zo wist God bijvoorbeeld al dat de biologische moeder van onze zoon niet voor hem zou kunnen zorgen. Hij bereidde ons voor op adoptie en gebruikte onze onvervulde kinderwens voor iets moois: om de ouders te kunnen worden van dit prachtige kereltje dat geen ouders had! Tien dagen nadat hij was geboren en afgestaan, maakte God ons duidelijk dat wij een kindje mochten gaan adopteren. Pas 4,5 jaar later ontmoetten we hem voor het eerst, maar Gods plan was van het begin af aan al goed!

Maar ook in kleine dingen zie ik dat God dingen laat meewerken ten goede. Je mag God er ook om vragen: “Vader, in Uw Woord, in Romeinen 8:28, zegt U dat U alle dingen laat meewerken ten goede voor wie U liefhebben. Ik ga op dit moment door deze omstandigheden heen… Hoe wilt U dit laten meewerken tot iets goeds voor mij?” Deze vraag stelde ik een tijdje terug aan God. Ik ervaarde wat moeilijkheden in de omgang met onze zoon, die qua karakter best wel van mij verschilt. Hij heeft een hele sterke eigen wil en mening, terwijl ik als kind juist vaak meeging in wat anderen wilden. Dit zorgt soms voor onbegrip en frustratie. Toen vroeg ik God: “Vader, ik vind het vervelend om frustratie te ervaren in de omgang met mijn zoon, die ik van U heb gekregen. Op welke manier wilt U deze frustratie laten meewerken tot iets goeds?” Niet lang daarna wist ik het: ik mag in mijn werk als ontwikkelingspsychologe andere ouders ondersteunen in de opvoeding, en juist doordat de opvoeding van mijn eigen zoon niet ‘vanzelf’ gaat maar soms een zoektocht is, ben ik er heel bewust mee bezig en ontdek ik, al zoekende, principes die werken, die ik vervolgens weer aan andere ouders kan meegeven en er vanuit mijn eigen ervaring over kan vertellen. God gebruikt de karakterverschillen tussen mij en mijn zoon dus om mij een betere psychologe te maken, prachtig!

Ook jij mag God vragen op welke manier Hij de moeilijke omstandigheden in jouw leven ten goede wil gebruiken. In Jakobus 1:2-4 worden we aangemoedigd om blij te zijn met de moeilijkheden waar we doorheen gaan, omdat ze ons karakter vormen. En in meerdere Bijbelverhalen rondom genezing, bijvoorbeeld bij de blinde man in Johannes 9 en bij Lazarus in Johannes 11, lezen we dat God de ziekte gebruikte tot eer van Hem. Hoe gebruikt God jouw moeilijkheden tot iets moois? Door er zo naar te kijken, wordt die vervelende situatie misschien ineens wel iets om dankbaar voor te zijn!

Dit doet me ook denken aan een parel. Die ontstaat doordat een zandkorreltje of iets anders waar het diertje zich aan ergert, zijn wereld, de schelp, is binnengekomen. Als reactie geeft het weekdiertje parelmoer af, dat de zandkorrel insluit en zo ontstaat er een prachtige parel. Ik weet zeker dat God ook in jouw leven een prachtige parel aan het vormen is rondom de irritaties die jouw wereld binnen zijn gekomen!

Ook in de het Oude Testament lezen we terug dat het volk in tijden van nood, God dankoffers bracht. Bijvoorbeeld in Richteren 20, waar we lezen dat het volk Israël in oorlog was tegen de Benjaminieten en huilde en vastte voor God en daarbij ook dankoffers bracht. Of in 2 Samuël 24, waar het volk te lijden had onder een vreselijke uitbraak van de pest. David bouwde een altaar voor God en bracht Hem dankoffers. Daarna stopte de ziekte.

Ik wil je dan ook aanmoedigen om juist te midden van de moeilijke omstandigheden waar jij op dit moment misschien wel doorheen gaat, God te danken en te eren. Daar gaat zoveel kracht vanuit! Dankbaarheid is als het ware jouw lichtschakelaar. Dus kun je wel wat meer licht gebruiken in jouw duistere situatie? Wees dankbaar! Als je God dankt, juist als het moeilijk is, toon je daarmee nóg meer van jouw liefde voor Hem dan wanneer je Hem dankt als alles goed gaat. Je vriendschap met Hem wordt er door versterkt en jij zelf zult je ook sterker gaan voelen.

De afgelopen dagen zagen we al hoe mooi het is om God te danken voor de dingen die Hij al heeft gedaan en voor de dingen die Hij nog gaat doen. Morgen wil ik met je nadenken over hoe je dankbaarheid tot een goede gewoonte kunt maken. Luister je dan ook weer? Tot dan!